روش نگهداری از سیستم اعلام حریق (سرویس ونگهداری سیستم اعلام حریق) خودش دارای اصولی است که اگر اهمال شود موجب زیان های مالی و چه بسا آسیب های جانی خواهد شد. عملکرد یک اعلام حریق می‌تواند توسط خاک، گرد و غبار یا خرابکاری به خطر بیفتد. اگر در حال حاضر در حال بازسازی تاسیسات خود هستید، سیستم اعلام حریق ساختمان شما نیز ممکن است در اثر آوار و حوادث تخریب شوند. بازرسی، آزمایش و سرویس و نگهداری سیستم اعلام حریق ساختمان می تواند به شما کمک کند تا بر این مشکلات غلبه کنید و اطمینان حاصل کنید که سیستم به درستی کار می کند.نحوه صحیح نصب سیستم اعلام حریق یکی از مهمترین اقداماتی است که بعد از انتخابِ درست سیستم انجام می دهیم. ولی آیا کار همین جا اینجا خاتمه می یابد؟ سرویس و نگهداری سیستم اعلام حریق یکی از برنامه های مدونی است که بعد از نصب تازه شروع می شود.
با توجه به اهمیتی که از نحوه نگهداری سیستم اعلام حریق(سرویس و نگهداری سیستم اعلام حریق) بیان کردیم می‌خواهیم در این مقاله در مورد روش نگهداری از سیستم اعلام حریق + چک لیست سرویس و نگداری سیستم اعلام حریق توضیحاتی را بیاوریم. البته به این نکته توجه داشته باشید که بازدید و تست سیستم های اعلام حریق نیازمند افراد متخصص است و برای این کار از افراد غیر مجرب نباید استفاده شود.
همانطور که اشاره کردیم در طول زمان امکان دارد سیستم های اعلام حریق دچار نواقصی شوند پس بازدید دوره ای از سیستم ها یک ضرورت اجتناب ناپذیر و پیوسته است علاوه بر همه اینها نگهداری درست از سیستم ها نیز در عمر سیستم می‌تواند بسیار تاثیرگذار باشد.
هر چند وقت یکبار برنامه سرویس و نگهداری سیستم اعلام حریق را انجام بدهیم؟
تعداد دفعات چک کردن سیستم های اعلام حریق بر اساس ارزیابی ریسک است و بسته به میزان خطر آتش سوزی منطقه و نوع سیستم شما دارد. به طور کلی دو الی سه بار در سال چک کردن سیستم نیاز است ولی همانطور که گفتیم این موارد با توجه به آدرس پذیر یا متعارف بودن سیستم یا مواردی مثل دستی و اتوماتیک بودن و نوع سیستم اعلام حریقی که نصب شده است نیز در روش نگهداری از سیستم اعلام حریق تاثیرگذار است ولی در هر صورت این تاخیر این بازدید به هیچ عنوان نباید از شش ماه بیشتر تجاوز کند.
سرویس و نگهداری سیستم اعلام حریق و تک تک بخش های سیستم مثل پنل ها، شستی ها، دتکتورها، آژیر فلاشرها و ... نیاز به مراقبت جداگانه و همچنین برنامه مراقبتی متفاوتی دارند که شامل مراقبت های هفتگی، ماهیانه و سالانه می‌باشد که البته شرایط نگهداری هر یک از سیستم ها را معمولا می توان از دفترچه های دستورالعمل های خود شرکت تولید کننده متوجه شد ولی با توجه به اهمیت این امر به طور کلی و به زبان ساده نحوه نگهداری از سیستم اعلام حریق را بیان خواهیم کرد.
سیستم اعلام حریق شما چقدر عمر کرده است؟
آیا از سن و سابقه نگهداری سیستم خود اطلاع دارید؟ روش سرویس و نگهداری سیستم اعلام حریق در سنین مختلف با یکدیگر متفاوت است؛ مثلا یک سیستم زیر 5 سال معمولاً نیاز به تعمیر و نگهداری زیادی ندارد و اگر خراب شود، احتمالاً به دلیل روش‌های نصب ضعیف یا گذرا بودن ولتاژ اتفاق افتاده است. یک سیستم اعلام حریق بین 5 تا 10 سال نیز ممکن است به دلیل عوامل محیطی مشکلاتی ایجاد کند. دما و رطوبت و همچنین نوسانات ولتاژ می تواند آلارم های کاذب آزار دهنده ای ایجاد کند که قاعدتاً به شما می‌گوید که در پیچ و تاب های سیستم شما مشکلی ایجاد شده است که شما باید آن را بررسی کنید.
یا به طور مثال اگر سیستمی بین 10 تا 15 ساله باشد می‌تواند کارکرد نسبتا مقبولی ارائه بدهد ولی دیگر از سیستم های بالای 15 سال نمی‌توان انتظار زیادی داشت اگرچه سرویس و نگهداری سیستم اعلام حریق به طور مدون و مناسب می‌تواند عمر این پیرمرد فرسوده را افزایش دهد ولی با این حال بهتر است روی سیستم های بالای 15 سال خیلی حساب باز نکنید و هرچه سریعتر اقدام به تعویض آن ها با یک سیستم جوان تر نمایید.
استاندارد چک لیست سرویس و نگهداری سیستم اعلام حریق شامل چه چیزهایی است؟
خب در متون بالا ما اشاراتی کردیم که در بازرسی ها (سرویس و نگهداری سیستم اعلام حریق) به طور کلی چه چیزهایی بررسی و اصلاح میشود. حالا در اینجا می‌خواهیم چک لیست سرویس و نگهداری سیستم اعلام حریق را به صورت استاندارد بین المللی بیاوریم. پیش از خواندن چک لیست سرویس و نگهداری سیستم اعلام حریق یک سری موارد را با هم مرور می‌کنیم که می‌تواند کمک شایانی به نگهداری درست و عمر طولانی سیستم شما داشته باشد.
- هر روز بررسی کنید تا مطمئن شوید سیستم به درستی کار می کند. عیوب و خرابی ها را ثبت و سپس آنها را برطرف کنید.
- با سیستم هایی که دارای مناطق متعدد (بیش از 13) هستند، هر هفته بیش از یک منطقه را آزمایش کنید.
- گزارش هفتگی از نقص ها تهیه کنید و به فرد مناسب برای رفع هر گونه مشکل اطلاع دهید.
- به صورت هفتگی، قطع شدن صدای زنگ هشدار یا سیگنال های انتقال را بررسی کنید.
- هر چهار ماه یکبار، مطمئن شوید که هیچ مانعی در اطراف آشکارسازها وجود ندارد.
- باتری ها و اتصالات را هر سه ماه یکبار بررسی کنید و در صورت نیاز تعویض کنید.
- یک بازرسی سالانه از اتصالات و تجهیزات کابل ترتیب دهید و تأیید کنید که آنها ایمن و محافظت شده هستند و آسیبی ندیده اند.
- و در نهایت اطمینان حاصل کنید که یک فرد صالح سیستم شما را به صورت سالانه بررسی می کند، حتی اگر مراحل سه ماهه انجام شده باشد. این شامل بررسی و چک کردن آشکارسازها (دتکتورها) برای عملکرد صحیح نیز میشود.
چک لیست سرویس و نگهداری سیستم اعلام حریق در قالب قوانین بین الملل!
در جدول زیر 21 مورد وجود دارد که در واقع چک لیست سرویس و نگهداری سیستم اعلام حریق به صورت بین المللی است و در همه بازدید های سیستم های اعلام و اطفا حریق باید این موارد مورد بررسی قرار گیرد.
| دتکتورها در فاصله 5/1 متر از درب اتاقک آسانسور و درب اتاق تأسیسات(در داخل ( نصب شده باشند. |
| فاصله دتکتورها تا دیوار بیش از 50 سانتیمتر در واحدها باشد. |
| فاصله دتکتورها از اسپرینکلر(آبپاش سقف ) 60 سانتیمتر باشد. |
| در واحدهای مسکونی و تجاری دتکتورها طبق نقشه اجراء شده باشند. |
| در پارکینگ و پیلوتها طبق نقشه مصوب دتکتور اعلام حریق در فاصله مناسب نصب شده باشد. |
| شستی اعلام حریق در فاصله 100 تا 150 سانتیمتر از درب ورودی ساختمان باشند. |
| فاصله نصب شستی های اعلام حریق از کف 110 تا 140 سانتیمتر باشد. |
| ارتفاع دستگاه آژیر 2 تا 4/2 متر از کف باشد. |
| با توجه به تعداد طبقات Zoneها و دتکتورها مطابق نقشه باشند. |
| دتکتور و شستی اعلام حریق در واحد تجاری نصب شده باشد. |
| سیستم اعلام حریق دارای سیم‌کشی و لوله جدا بوده و سیم آن از نوع NYMHY باشد. |
| هماهنگی سیستم اعلام حریق با برق اضطراری انجام شده باشد. |
تابلو سیستم اعلام حریق ارت (زمین کردن) شده باشد. *ارت: شامل یک اتصال مصنوعی برق به زمین است که مقاومت بسیار کمی برای عبور جریان دارد |
| هماهنگی رایزرهای سیم 5/1 جهت مدار کنترل FAJB با رایزر سیم 5/2 جهت آژیرهای هشداردهنده تابلو اصلی FACP به کلیه Zoneبندیهای سیستم اعلام حریق صورت گرفته باشد. |
| چراغ چشمک‌زن جهت هر واحد ساختمانی بیرون واحد نصب شده باشد. |
| فاصله دتکتورها از یکدیگر و از دیوار و گوشه ها طبق استاندارد باشد. |
| دتکتورها از هر دریچه تهویه حداقل یک متر فاصله داشته باشند. |
| ارتفاع نصب تابلو اعلام حریق از کف تمام شده 150 تا 180 سانتی متر باشد. |
| در هر اتاق خواب و هال حداقل یک دتکتور دودی نصب شده باشد. |
در بازدیدها چه اتفاقاتی می افتد؟
در بازدیدهای سرویس و نگهداری سیستم اعلام حریق طبق استانداردهای بین المللی NFPA عمل میشود. اقداماتی که در این راستا انجام میشود شامل تست و تعمیرات است. همانطور که قبلاً اشاره کردیم هر شش ماه یکبار باید تست و بازدید از سیستم اعلام حریق صورت گیرد(حداقل) و این پروسه باید طی 13 هفته جمع شود حتی در صورت تعداد زون بالاتر از 13 نیز باید مراحل تست و بازدید تمام طی سیزده هفته جمع شده باشد.. اما اقداماتی نیز به صورت هفتگی و روزانه انجام میشود که شامل چک کردن وضعیت باطری ها، روغن و ... در اتاق سرور، آزمایش کنترل پنل ها و ساندرها( هربار در یک نقطه از ساختمان) می‌باشد.
در بازدید نحوه نگهداری از سیستم اعلام حریق یک سری استانداردها مثل نحوه صحیح نصب دیوایس ها و المان های اعلام حریق، نحوه قرارگیری دتکتورها و... بررسی میشود. ابتدا به صورت بصری و یک دید کلی صورت می‌گیرد. به این معنی که تمامی ساختمان را یک بررسی کلی می کنند تا اگر تغییری در پیکره و ساختار ساختمان به وجود آمده باشد و نیاز به تغییر ساختار سیستم اعلام حریق باشد آن را انجام دهند و یک سری اقدامات هستند که تحت عنوان حداقل اقدامات در بازرسی ها شناخته شوند و یک سری دستورالعمل های دیگری ممکن است بازدیدها وجود داشته باشد که خود شرکت های سازنده سیستم اعلام حریق عنوان می کنند.
- صفحه کنترل پنل بررسی میشود.
- پر بودن و درستی عملکرد باطری ها نیز به همین صورت بررسی میشود.
- بررسی و تست دتکتورها با اسپری ها و تسترهای مخصوص دتکتور
- آزمایش نشانگرها و مدارهای خطا
- تمامی ساندرها و شستی ها آزمایش می‌شوند
- بررسی ظرفیت منبع تغذیه آماده به کار
کلام آخر اینکه گرچه سرویس دهی سیستم اعلام حریق و روش نگهداری از سیستم اعلام حریق نیازمند افراد مجرب یا آموزش دیده است ولی ما در مقاله سرویس و نگهداری سیستم اعلام حریق سعی بر این داشتیم که ان موارد را به زبان ساده به شما انتقال دهیم تا در این مسیر شما را همراهی کرده باشیم.
در صورتی که تمایل داشتید در حوزه سیستم اعلام حریق و تجهیزات ضد انفجار مشاوره داشته باشید مجموعه پیگاس با کمال میل و به صورت رایگان در خدمت شما خواهند بود کافیست با شماره مندرج در بالای صفحه تماس بگیرید.